Heitreyktur lax – hreint lostæti
Uppruni
Uppskriftin kemur frá mömmu og fósturföður mínum. Fyrir nokkrum árum keyptu þau sér heitreykingarofn í veiðibúð og er hann á stærð við stórt eldfast mót. Í Svíþjóð er heitreyktur lax eða varmrökt lax mjög vinsæll. Okkur þykir hann mjög góður og er hann reglulega á boðstólnum. Kosturinn við heitreykta laxinn er að hann er sérstaklega góður svona nýreyktur en hann er ekki síðri eftir nokkra daga úr kæli. Í Svíþjóð er dill mikið notað og er þá laxinn oft borinn fram með nýsoðnum kartöflum og dilli auk kaldrar kryddjurtasósu. Hér kemur okkar útgáfa af þessum rétti.
Forvinna
Hægt er að reykja fiskinn eitthvað áður og útbúa kryddsósuna. Gott er að sjóða kartöflunar einnig áður.
Hráefni
Lax
- 1½ kíló af laxi
- Saltflögur
Kryddsósa
- 1 dós sýrður rjómi
- 150 – 200 g Philadelphia ostur – hvítlaukur og krydd (Vitlök & Örter)
- Ögn af sítrónusafa
- Hrein jógúrt (til að þynna sósuna)
Dillkartöflur
- 1,2 – 1,5 kg kartöflur
- Smjör
- Olía
- Dill – þurrkað eða ferskt
- Salt
- Pipar
Verklýsing
ATH. Til þess að geta heitreykt þarf að hafa reykofn. Þeir geta verið af ýmsum stærðum og gerðum en sá sem ég hef til umráða er lítill og nettur kassi sem auðvelt er að geyma. Ég hef notað sag sem er sérstaklega selt fyrir heitreykingu. Það er mjög fíngert. Einnig hef ég notað beykisag, sem mér áskotnaðist, en það er mun grófara. Ég nota helmingi meira af því. Leiðbeiningar fylgja öllum reykofnum.
Lax
- Laxinn er hreinsaður með því að skafa hreistrið af með hníf – frá sprorði og upp úr (ekki nauðsynlegt ef ekki á að borða roðið). Síðan er laxinn skolaður og skorinn í mátulega bita (sjá myndir fyrir neðan)
- Laxabitar lagðir á fat og reykofninn undirbúinn. Rauðspritti hellt í hitarana og sag sett neðst í boxið. Ég hef sett 2 msk af fínna saginu en 4 msk af því grófa
- Laxabitunum raðað á grindina, boxinu lokað og kveikt á hiturunum undir boxinu. Laxinn látinn reykjast í 20 mínútur – boxið opnað og laxinn tekinn af. Ef laxinum er raðað á báðar hæðirnar gæti reykingin tekið aðeins lengri tíma
- Gott að láta boxið liggja í bleyti eftir noktun og nota gúmmihanska til að hreinsa það – það verður sótugt. Við geymum boxið á afviknum stað – lyktin af því getur verið sterk
Kryddsósa
- Öllu blandað saman og hrært vel þar til blandan verður laus við kekki
Dillkartöflur
- Kartöflur soðnar og flysjaðar – skornar í tvennt
- Olía sett á pönnu og hún hituð. Kartöflunum skellt á pönnuna og þær látnar brúnast aðeins – gott að bæta smjöri á pönnuna en það gefur gott bragð – má ekki brenna
- Dilli – (þurrkuðu eða fersku) dreift yfir. Magnið er smekksatriði en mér finnst gott að hafa vel af því
Meðlæti
Salat, mikið af ferskum tómötum og sítrónubátum/sneiðum.
Geymsla
Fiskurinn geymist vel í lokuðu íláti í kæli. Hann er mjög góður kaldur með nýbökuðu brauði, kryddrjómaosti og salati. Einnig er hægt að útbúa salat úr fiskinum – sjá Laxahræra.
Hreistrið hreinsað af laxinum og hann síðan skolaður
Laxinn skorinn í bita – fínt að nota skæri á roðið
Reykofninn undirbúinn – rauðspritti hellt í hitarana
Sag sett í botninn – plata sett ofan á
Hér er notað grófara sag
Grind sett ofan á og laxabitum raðað í boxið, lok sett á og síðan er kveikt á brennurunum undir boxinu
Stundum logar vel ef vindáttin er þannig
